Trend analyse: De netwerksamenleving, dalende structurele inkomsten van
goede doelen, en de noodzaak voor fondsenwerving 3.0 Om
juiste keuzes te kunnen maken met betrekking tot onze strategie en
onze doelgroep zetten we hier een analyse van trends binnen de
westerse samenleving uiteen.
De
netwerksamenleving
Nieuwe
vormen van productie, consumptie en communicatie zijn zichtbaar in de
Nederlandse samenleving. Volgens socioloog Bouttelier komen deze
ontwikkelingen samen in het begrip netwerkmaatschappij (Bouttelier,
2011). Bouttelier brengt de netwerkmaatschappij in verband met de
processen van globalisering en individualisering. Globalisering
wordt zichtbaar doordat men over de hele wereld met elkaar verbonden
is; oftewel door de transformatie van de ruimtelijke organisatie van
sociale relaties en transacties. (Schuurman, 2005).
Individualisering
wordt door Laeyendecker omschreven als de vrijwording en emancipatie
uit traditionele collectieve verbanden (Laeyendecker, 1989).
Deze
ontwikkelingen zorgen ervoor dat er ´stromen´ in gang worden gezet.
Bouttelier ziet onder andere stromen van informatie, kapitaal en
interactie tussen organisaties. Deze ontwikkeling is van grote
invloed op sociale verbanden; gezinnen, gemeenschappen en
bijvoorbeeld culturen worden onder druk gezet. De netwerksamenleving
organiseert zich vanaf nu rond het individu. Dit individu staat
altijd in contact met vele anderen wat enorm wordt versterkt door
social media. Een ontwikkeling die daarmee gepaard gaat is een
afname van de macht van grote organisaties. De vooronderstelling die
ten grondslag ligt aan de netwerksamenleving is dat men bereid is
samen te werken en te delen. Deze vooronderstelling versterkt het
gevoel van eigen verantwoordelijkheid van het individu en zorgt
ervoor dat de grote instanties steeds meer concurrentie krijgen.
(Bouttelier, 2011)
Een
verhelderende definitie van het concept ‘netwerksamenleving’ komt
van de invloedrijke denker Castells, deze theoreticus wordt door
zowel Bouttelier als Schuurman genoemd:
‘A
network society is a society whose social structure is made around
networks activated by microelectronics bases digitally processed
information and communication technologies. I understand social
structures to be the organizational arrangements of humans in
relationships of production, consumption, reproduction, experience
and power expressed in meaningful communication coded by culture’.
(Castells, 2009,
p.24)
Castells
legt een expliciete nadruk op technologie, deze nadruk zullen wij in
ons project vertalen naar het gebruik van social media. Enerzijds is
het gebruik van social media een logische stap als men te maken heeft
met een netwerksamenleving. Anderzijds is de keuze voor het gebruik
van social media eveneens gemaakt vanuit de praktische overweging dat
Projectgroep De Broodpater geen budget heeft.
Dalende
structurele inkomsten van goede doelen
Een
tweede trend, die zichtbaar is met betrekking tot het steunen van
goede doelen, is dat men steeds gefragmenteerd geeft, een daling in
structurele donaties. Goede doelen worden minder gesteund omdat het
vertrouwen in de organisaties is gedaald (Bekkers, 2011). Dit hangt
samen met de huidige economische conjunctuur, de berichtgeving in de
media, de politieke voorkeur en het maatschappelijk vertrouwen. Pater
Poels deelt dit wantrouwen jegens organisaties, zo bleek althans uit
het eerste gesprek. Doordat zijn ‘organisatie’ niet
gebureaucratiseerd is, zegt hij veel meer te kunnen betekenen voor de
mensen die zijn hulp nodig hebben.
De
noodzaak voor fondsenwerving 3.0 Uit
de TACTICS-analyse bleek dat Pater Poels` methode van hulpverlening
hem en zijn stichting een hoge mate van authenticiteit verschaffen.
Wij zijn van mening dat we deze insteek naar de buitenwereld dienen
te communiceren zodat er vertrouwen ontstaat in Pater Poels en zijn
stichting. De veronderstelling hierbij is dat een verhoging van
vertrouwen een verhoging van donaties betekent.
Deze
communicatie van authenticiteit dient dan middels social media te
gebeuren. Dit is een logische keuze wanneer men vanuit het model van
de netwerksamenleving vertrekt: niet meer de traditionele one-way
broadcasting communicatie, maar eerder de tweerichtingsverkeer van
social media.
Daarnaast
is het een goed idee om het principe van wederkerigheid in te zetten
zodat het aantrekkelijker wordt om ons project te steunen. Het
'tweerichtingsverkeer' wordt dan getransformeerd in een persoonlijke
relatie met het merk 'De Broodpater'. Concreet betekent dit dat
wanneer men de organisatie van Pater Poels steunt (in niet financiële
zin), men daarvoor iets terug krijgt. Door potentiële donateurs een
gift te geven wordt de kans verhoogd dat zij iets terug geven in de
financiële zin. Robert Cialdini noemt dat in zijn boek 'Invloed'
(1984) het principe van wederkerigheid: mensen willen over het
algemeen niet in het krijt staan bij anderen en zullen een gunst vaak
terugbetalen.
Zodoende
komen de voorgenoemde twee trends samen om fondsenwerving 3.0 te
creëren. Het vertrouwensprobleem dat ten grondslag ligt van de
dalende trend in structurele donaties wordt als het ware tegengegaan
door het goede doel open te gooien en midden in de netwerksamenleving
te plaatsen.
Literatuur
Bekkers,
R. Donateursvertouwen
en geefgedrag. Resultaten van vijf jaar NDP.
2011.
Bouttelier,
H. Verbinden
door Controle. De paradoxale opdracht van standaardisatie.
In: de improvisatiemaatschappij. 2011
Castells,
M. ‘Communication
Power’
Oxford: Oxford University Press. 2009.
Cialdini,
R.,
Invloed: de 6 geheimen van het overtuigen Academic
Service, 2009 (1984).
Layendecker,
L. Secularisatie:
een systematische verkenning.
In: A. Houtepen (red), Secularisatie: noodlot of opdracht, pp.
91-134. Leiden: Interuniversitair Instituut voor Missiologie en
Oecumenica. 1989